Het bemeten van de Toren
Een gebouw van vijf eeuwen oud is vervormd door de tijd en de vele restauraties. Je mag niets rechthoekig, parallel of loodrecht veronderstellen op plaatsen waar dat wel zo lijkt. Maar hoe meet je dan zo’n oud en scheef gebouw op?
Assenstelsel en Verticale Coördinaten
De toren heeft in principe een vierkant grondvlak en een vierkante binnenruimte, het portaal.
Maar van deze rechthoekige- en parallelgeometrie werd bij het meetplan niet uitgegaan.
Er is gekozen voor een ruimtelijk assenkruis met x y-assen op de vloer van het portaal en een z-as daar loodrecht op.
Door middel van spantouwen werden de x- en y-as op de vloer zodanig uitgezet dat het assenkruis zo goed mogelijk
de middens van de binnen- en buitenwanden van de toren aanhoudt.
De oorsprong van het assenkruis hebben we met een koperen prop in de portaalvloer van de toren voor eeuwig gemarkeerd.
Vanuit dit assenstelsel werden de coördinaten van alle karakteristieke punten van de toren bepaald met behulp van meetlint en andere middelen.
Verticale Coördinaten
Ten behoeve van het geodetisch netwerk in Nederland bevinden zich op prominente gebouwen ingemetselde ijzeren merktekens
die de hoogte ten opzichte van het NAP vastleggen.
Zo ook in Leende op de voorgevel van de pastorie nabij de rechtse hoek.
Dit merkteken werd ingemeten en vormde de basis voor de verticale coördinaten.
Metingen
Het meetproject is uitgevoerd tijdens de zomers van 2006, 2007 en 2008.
Iedere week op een vaste ochtend hebben Max Farjon met zijn helpers Hans van der Kruis en Jo Versteynen het inwendige van de toren opgemeten.
Alle details van de portaalvloer tot en met de bol zijn vastgelegd voor zover ze “er bij konden komen”.
Vaak moesten vernuftige hulpmiddelen bedacht worden om een meting te kunnen doen.
Aardig om te weten is dat de toren scheef staat!
Uit onze metingen is gebleken dat hij ongeveer 70cm overhelt in westelijke richting.
Voor metingen aan de buitenkant van de toren hebben we hulp gekregen van Peter Linders en Harry Basten
die met gespecialiseerde laserapparatuur aan de slag gingen.
Eerst werden 4 referentiepunten rond de toren aangebracht door middel van koperen pluggen in vaste objecten
zoals muren van afscheidingen en huizen. Hierop werden reflectoren geplaatst die ingemeten werden.
Op basis hiervan waren vervolgmetingen mogelijk.
De meetgegevens konden daarna via een computerprogramma tot een doorsneeprofiel omgezet worden.
In het boek en de bijlagen worden alleen de basismaten van de toren vermeld.
Maar er zijn onnoemelijk veel meer metingen verricht ten behoeve van de detaillering, allemaal vastgelegd in notitieboeken.
Daarnaast is ook veelvuldig gebruik gemaakt van foto’s, die zoveel mogelijk loodrecht op het object genomen werden.